بازار کار رشته مهندسی نقشه برداری

تمامی ساختمان ها ، سدها ، پل ها و در کل ساخت هر سازه ای پیش از مرحله ساخت و تولید نیاز به یک نقشه دقیق و اساسی دارند. مهندسی نقشه برداری از جمله رشته های گروه ریاضی و فنی در کنکور سراسری می باشد. این شاخه از مهندسی در واقع یکی از حوزه های سخت و حساس رشته عمران است و یک مهندس نقشه بردار باید از دانش علمی بالایی برخوردار باشد زیرا رشته فوق دارای محاسبات سنگین ریاضی بوده و همچنین قدم اول در تهیه نقشه یک سازه ، مستلزم مختصات زمینی آن مکان بوده و این مسئله نیاز به دانش ریاضی ویژه و همچنین علم فیزیک دارد. علاوه بر موارد فوق ، یک مهندس نقشه کش باید اطلاعات اقتصادی لازم برای کاهش هزینه های ساخت و ساز را هم دارا باشد.

یکی از دغدغه های مهم دانشجویان پس از اتمام دوره تحصیلی خود فارغ از رشته تحصیلی آن ها ، ورود به بازار کار و کسب درآمد است. در ادامه مقاله قصد داریم شما را بیشتر با بازار کار رشته “مهندسی نقشه برداری” آشنا کنیم.
مهندسی نقشه کشی از جمله گرایش های رشته عمران بوده که امروزه گاها از آن با نام “مهندسی ژئوماتیک” نیز یاد می شود.

گرایش های مهندسی نقشه برداری در مقطع کارشناسی ارشد

رشته نقشه کشی دارای پنج گرایش در مقطع کارشناسی ارشد می باشد.

فتوگرامتری

گردآوری مختصات زمینی از جمله نیازهای اولیه مهندسان برای تهیه نقشه می باشد. به اندازه گیری مختصات هندسی اجسام و بررسی عکس های هوایی ، فتوگرامتری گفته می شود.

ژئودزی

در این گرایش شکل و اندازه زمین و مختصات نقاط سطح آن بررسی می شوند. دانشجویان این رشته می بایست در دوران تحصیل خود مهارت های هدایت و مدیریت پروژه های ژئودزی را کسب کنند.

سنجش از دور

جمع آوری ، ذخیره سازی ، بازیابی و پردازش اطلاعات با استفاده از تجهیزات مختلف هوایی مربوط به گرایش سنجش از راه دور می باشد. تغییرات روی سطح زمین مانند تغییر در مزر دریاها و یا تغییر مسیر رودخانه ها از طریق این رشته مورد بررسی قرار می گیرند.

سیستم های اطلاعات مکانی (GIS)

این گرایش شامل جمع آوری ، ذخیره ، مدیریت و پردازش اطلاعات مکانی با استفاده از نقشه ها و داده های آماری می باشد. دانش آموختگان این رشته به بررسی کاربرد اطلاعات جمع آوری شده و همچنین نمایش آن ها به صورت متنی و ‌گرافیکی می پردازند.

هیدروگرافی

این گرایش به بررسی و توصیف ویژگی های اقیانوس ها ، دریاها ، مناطق ساحلی ، دریاچه ها و همچنین پیش بینی تغییرات آن ها می پردازد. ناوبری ، مدیریت سواحل و بندرها ، نصب سکوها و… از جمله کابردهای این رشته می باشند.

توانایی ها و نرم افزار های مهم در رشته مهندسی نقشه برداری

فارغ التحصیلان هر رشته دانشگاهی برای ورود به بازار کار ، نیازمند فراگیری علوم و تخصص های لازم برای حضور موثر و کارآمد در حوزه کاری خود می باشند.

دروس ریاضی مانند مثلثات و هندسه از جمله دروس مهم و اساسی رشته مهندسی نقشه کشی محسوب می شوند. مهندسین نقشه بردار علاوه بر دانش علمی و محاسباتی دقیق برای ورود به بازار کار نیاز به یادگیری نرم افزارهای مربوط به رشته خود هستند. Civil 3D ، Autodesk Map ، AutoCad از جمله نرم افزارهایی می باشند که از آن ها برای تهیه مدل های دو بعدی و سه بعدی نقشه های ترسیم شده ، استفاده می شود. از دیگر نرم افزار های این رشته می توان به برنامه Matlab اشاره کرد که در رشته ها و دروس مختلف دانشگاهی بسیار پر کاربرد است و در رشته نقشه کشی برای محاسبات سنگین ریاضی و مهندسی به کار می رود.

آینده شغلی رشته مهندسی نقشه برداری

اولین نکته ای که پس از شنیدن کلمه ساخت و ساز به ذهن می رسد ، نقشه برداری است و ما برای تهیه و تولید هر سازه ای نیاز به یک نقشه درست و دقیق داریم. امروزه گسترش ساخت و ساز به ویژه در داخل کشور که در مسیر سازندگی گام برمی دارد ، می تواند شرایط شغلی مناسبی را برای یک مهندس نقشه کش فراهم کند.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در انواع پروژه های ساخت و ساز از قسمت طراحی گرفته تا مدیریت ، اجرا و نظارت مشغول به کار شوند. آن ها می توانند در اجرای انواع پروژه ها در زمینه ساخت سدها ، تونل ها ، پل ها و یا در حوزه های ساختمان سازی ، راه سازی و ساخت سازه ها و بناهای آبی مشارکت داشته باشند. هر جا سخن از سازندگی و آبادی یک کشور است ، قطعا حضور مهندسان نقشه کشی جزو الزامات می باشد و آنان می توانند در ساخت برج ها ، دکل های مخابراتی ، فرودگاه ها و جاده ها و همچنین در ساخت ساختمان های مقاوم در برابر زلزله فعالیت کنند.

دانش آموختگان این رشته پس از اتمام دوران تحصیل خود توسط سازمان های مدیریت و برنامه‌ریزی ، وزارت راه و شهرسازی ، بنادر و کشتیرانی ، سازمان آب و فاضلاب ، شرکت نفت ، سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ، سازمان نقشه‌ برداری کشور ، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ، شهرداری ها و شرکت های پیمانکاری و مشاوره در زمینه های عمرانی و شهرسازی جذب می شوند.

دانشگاه های ارائه دهنده رشته مهندسی نقشه برداری

در ادامه نام تعدادی از دانشگاه های ارائه دهنده رشته مهندسی نقشه برداری که بر اساس دفترچه انتخاب رشته کنکور ریاضی جمع آوری شده است را مشاهده می کنید.

دانشگاه اصفهان

دانشگاه بجنورد

دانشگاه تبریز

دانشگاه تهران

دانشگاه تفرش

دانشگاه زابل

دانشگاه زنجان

سنجش از دور

Remote sensing

کتاب و مقالات فارسی سنجش از دور

فیلم اموزشی نقشه برداری

http://jazebeh.tk/test2/index.php?option=com_hwdmediashare&view=media&Itemid=1003

 آموزش نقشه برداری

نقشه‌برداری در سطوح مختلف آموزش داده می‌شود. داوطلبان ورود به این رشته باید در ریاضیات (هندسه، مثلثات) و فیزیک دوره دبیرستان قوی باشند و نیز علاقه‌مندی و آمادگی جسمی لازم برای کارهای صحرایی را دارا باشند.

بعضی دروس تخصصی این رشته عبارت‌اند از: راه سازی، تئوری خطاها، نقشه‌برداری، ژئودزی (جهت تعیین شکل زمین)، فتوگرامتری، کارتوگرافی، هیدروگرافی (نقشه‌برداری از بستر دریا)، پروژه و کارآموزی میباشند.

مراحل کار نظارت نقشه برداری کارگاهی :

الف : برداشت ، محاسبه و کنترل احجام عملیات خاکی سایت

• انجام برداشت های دقیق توپوگرافی و مسطحاتی و با مقیاس ۱:۲۰۰ از یونیت ها و خیابان های سایت در مراحل توپوگرافی اولیه و برداشت مراحل مختلف اجرایی جهت کنترل عملیات خاکی
• انجام محاسبات دقیق و بروز احجام عملیات خاکی و ارائه ازبیلت یونیت ها به تفصیل به همراه نواقص خاک برداری و خاک ریزی .
• کنترل دقیق محاسبات عملیات خاکی انجام شده توسط پیمانکاران و مشخص کردن اغراق صورت گرفته در ارائه احجام عملیات خاکی و محاسبه ارقام واقعی احجام .
• ارائه مشاوره های اجرایی در امور عملیات خاکی به مهندسین اجرایی پیمانکاران
• ارائه محاسبات انجام شده با فرمت های کاملا گویا و واضح
• بایگانی بروز بصورت هارد کپی و سافت کپی از احجام عملیات خاکی و همکاری با پیمانکاران در در صورت نداشتن مستندات آنها با هماهنگی نمایندگان کارفرما

معرفي رشته مهندسی نقشه برداری و اهداف آن : 

 تاریخچه ی مهندسی عمران به اصطلاح Civil engineering به قرن هجدهم باز می‌گردد. در آن زمان مهندسی عمران در مقابل مهندسی طراحی Military engineering قرار داشت. اصطلاحی که به همه ی امور مهندسی که به مسایل ساخت و ساز بناهای دست ساز بشر باز می‌گشت. مانند سدها، ساختمان ها، پل‌ها و کانال‌ها گفته می‌شد. البته طی گذشت سال های متمادی و با پیشرفت علم و تخصصی شدن علوم، به مرور علوم مختلف، از جمله مکانیک Civil engineering جدا شده اما این اصطلاح هم چنان نام خود را برای عمران حفظ مهندسی کرد. در کشور ما نیز این رشته تا قبل از انقلاب فرهنگی به نام " مهندسی راه و ساختمان" معروف بود. اما بعد از انقلاب فرهنگی عنوان "مهندسی عمران" برای آن در نظر گرفته شد. زیرا عنوان "عمران" به اصطلاح Civil engineering نزدیک تر است.

لغات و اصطلاحات تخصصی نقشه برداری.

نقشه برداری را می توان علم تهیه و پیاده کرده نقشه دانست

کنترل کارهای اجرایی – تعیین میزان نشست ساختمانها در عملیات ساختمانی و مونتاژواحدهای تولیدی و صنعتی و طرح های مربوط به تسطیح اراضی در شهر سازی و کشاورزی – کنترل دائمی انحراف سد ها از نظر فشار آب در تاسیسات آبی – انتقال نقاط و امتداد ها در معادن و را ههای زیر زمینی - بررسی تغییرات پوسته زمینی در زمین شناسی – تعیین میزان عمق آب و تهیه نقشه های دریا نوردی در کشتیرانی و بندر سازی – تهیه نقشه ابنیه و آثار تاریخی در باستان شناسی پیکره های دیگری از دامنه فعالیتهای نقشه برداری را تشکیل می دهد .

معرفی رشته نقشه برداری

رشته مهندسي نقشه برداري كه امروزه گاهي اوقات مهـندسي ژئودزي و ژئوماتيك نيز خوانده مي شود در بــرگيرنده كـليه فعالــيتهايـي است كه  به نوعي منجر به برآورد مختصات يـك يا چند نقطه از سطـح درون ويا برون زمين مي گردد.

     علاوه براين از آنجا كه درگذشته كليه فعاليت هاي مزبور به تهـيه  نقشه از محدوده اي از زمين  منجر مي شده لـذا به رشــته مهنــدسي نقشه برداري معروف گرديده وبه سبب آنكه هرنوع فعاليت وسـاخت وساز عمراني درنخستين گام مستلزم استفاده از نقشه بوده است ،اين رشته ازجمله گرايش هاي مهنـدسي عمران به حساب مي آمده است. ليكن امروزه با گسترش دامنه فعاليت هاي مهندسين اين رشته شاهد حضور آنان درساير كاربردهاي علمي تحقيقاتي وصنعتي اعم از كنترل سدها، برج هاي بلند، هدايت هواپيماها، پيش بيني زلزله، باستان شناسي، ساخت قطعات صنعتي و ... مي باشيم به همين سبب شايد بتوان نام مهندسي ژئودزي و ژئوماتيك را داراي وجه تسميه مناسب تري براي اين رشته دانست.

نقشه‌برداری

نقشه‌برداری به علم اندازه‌گیری دقیق و تعین موقعیت نسبی عوارض روی سطح زمین اطلاق می‌شود. از این تعریف ساده چنین استنتاج می‌شود که هدف، تعیین مختصات نقاط در سه بعد است. در بعضی موارد، برای تعیین موقعیت، بعد زمان نیز مورد توجه قرار می‌گیرد (سنجش‌های نجومی و نقشه برداری ماهواره‌ای). مختصات مطلوب می‌تواند مختصات دکارتی Z,Y,X و یا مختصات عرض و طول جغرافیایی باشد.

معمولاً عملیات نقشه‌برداری شامل دو مرحله برداشت (یا اندازه‌گیری) و محاسبه و ارائه نتایج کار است. در مرحله اندازه گیری، از وسایل و دستگاه‌ها و نیز روش‌های مختلفی استفاده می‌شود تا داده‌های لازم برای مرحله دوم بدست آید. نتایج کار به صورتهای آنالوگ (نقشه، مقاطع طولی و عرضی و...) و یا ارقامی (مانند جدول‌ها، مدل‌های رقمی زمین) ارائه می‌گردد.

در نقشه‌برداری از مناطق کوچک اثر کرویت زمین تقریباً ناچیز است و می‌توان زمین را در منطقه کوچکی مسطح در نظر گرفت. در مواقعی که زمین را مسطح فرض کنیم روش نقشه‌برداری مسطحه نامیده می‌شود این فرضیه مادامیکه سطح منطقه مورد نظر از چند صد کیلومتر مربع تجاوز نکند قابل قبول است. نقشه‌برداری مسطح برای کارهای مهندسی، معماری، شهرسازی، باستانشناسی، کارهای ثبت و املاکی، تجاری، اکتشافی بکار می‌رود. برای نمایش اطلاعات جمع‌اوری شده در نقشه‌برداری از سیستم تصویر استفاده می‌گردد.

 (RS)

در مورد سنجش از دور متاسفانه مطالب زیادی وجود ندارد و با توجه به پیشرفت نسبی ایران در ساخت ماهواره در سال های اخیر ( از جمله مصباح و امید که البته جای بحث دارند ) واجب است که اطلاعات بیشتری در مورد این شاخه از ژئوماتیک بدست آوریم . قصد من از ارائه این مطلب ایجاد آشنایی نسبی با علم سنجش از دور از دیدگاه مهندسی می باشد و بر این اساس به ترتیب ماهواره های مختلف و ویژگی های آن ها را ارائه می کنم . اما قبل از آن خوب است که به ارائه مطالب کلیدی در علم سنجش از دور بپردازم .

سنجش از دور : سنجش سطح زمین از فضا با استفاده از بازتاب امواج الکترومغناطیس

سنجنده : وسیله ای که انرژی الکترومغناطیس بازتاب داده شده از اشیا را شناسایی می کند .

plat form : وسیله ای که سنجنده را با خود حمل می کند .

pixel size : کوچکترین منطقه ای از زمین که در هر لحظه توسط سنجنده برداشت می شود .

revisit cycle: مدت زمانی که طول می کشد تا ماهواره از یک منطقه تصویر مجدد تهیه کند توان تفکیک زمانی گویند .

توان تفکیک رادیومتریک : تعداد نقاط روشنایی سطوح خاکستری pixelها

توان تفکیک طیفی : حساسیت محدوده معینی از طول موج ها

swath width : پهنای باندی که ماهواره عمود بر مسیر حرکت خود از سطح زمین تصویربرداری می کند عرض گذر می  گویند .

تعریف سنجش از دور : سنجش از راه دور( Remote Sensing ) تکنولوژی کسب اطلاعات و تصویربرداری از زمین با استفاده از تجهیزات هوانوردی مثل هواپیما ، بالن یا تجهیزات فضایی مثل ماهواره است .
به عبارتی دیگر سنجش از راه دور عبارتست از علم و هنر کسب اطلاعات فیزیکی و شیمیایی از پدیده های زمینی و جوی از طریق ویژگی های امواج الکترومغناطیسی بازتابی یا منتشر شده از آن ها و بدون تماس مستقیم با پدیده های مذکور می باشد